Ünlü Halk Ozanı Aşık Veysel - Veysel Şatıroğlu Kimdir

Âşık Veysel Şatıroğlu, 1894 yılında Sivas Vilayeti'nin Şarkışla ilçesine bağlı Sivrialan köyünde dünyaya geldi. Şatıroğlu'ndan önceki soyadı Ulu'dur.

Ünlü Halk Ozanı Âşık Veysel, gerçek adıyla Veysel Şatıroğlu 25 Ekim 1894 Şarkışla doğdu ve 21 Mart 1973 de Sivas da vefat etti. Türk halk ozanı. Afşar boyunun Şatırlı obasına mensuptur.

Hayatı

Âşık Veysel Şatıroğlu, 1894 yılında Sivas Vilayeti'nin Şarkışla ilçesine bağlı Sivrialan köyünde dünyaya geldi. Şatıroğlu'ndan önceki soyadı Ulu'dur. Annesi Gülizar, babası "Karaca" lakaplı Ahmet adında bir çiftçiydi.Veysel'in iki kız kardeşi, yörede yaygınlaşan çiçek hastalığına yakalanarak yaşamlarını yitirdi.Ardından Veysel de yedi yaşında aynı hastalıktan dolayı iki gözünü de kaybetti.

Kendi anlatımına göre:

Çiçeğe yatmadan evvel anam güzel bir entari dikmişti. Onu giyerek beni çok seven Muhsine kadına göstermeye gitmiştim. Beni sevdi. O gün çamurlu bir gündü, eve dönerken ayağım kaydı ve düştüm. Bir daha kalkamadım. Çiçeğe yakalanmıştım... Çiçek zorlu geldi. Sol gözümde çiçek beyi çıktı. Sağ gözüme de, solun zorundan olacak, perde indi. O gün bugündür dünya başıma zindan. »

Babasının, Âşık Veysel'e oyalanması için aldığı bağlamayla önce başka ozanların türkülerini çalmaya başladı. 1930 yılında Sivas Maarif Müdürü olarak görev yapan Ahmet Kutsi Tecer ile Kutsi Bey tarafından düzenlenen bir şairler gecesinde tanıştı. Kutsi Bey tarafından verilen destek ile birçok ili dolaşmaya başladı.

Âşık geleneğinin son büyük temsilcilerinden olan Âşık Veysel, bir dönem yurdu dolaşarak Köy Enstitüleri'nde saz hocalığı yaptı. 1965 yılında özel kanunla maaş bağlandı. 1970'li yıllarda Selda Bağcan, Gülden Karaböcek, Hümeyra, Fikret Kızılok ve Esin Afşar gibi bazı müzisyenler Âşık Veysel'in deyişlerini düzenleyerek yaygınlaşmasını sağladı. Âşık Veysel'in çocuklarından öğretmen olan Bahri Şatıroğlu, babasının yaşamını gün gün deftere almış ve pek çok çalışmaya kaynak kişi olarak katılmıştır. Ayrıca babasının saz ve söz geleneğini sürdürmektedir.

Eserlerinde Türkçesi yalındır. Dili ustalıkla kullanır. Yaşama sevinciyle hüzün, iyimserlikle umutsuzluk şiirlerinde iç içedir. Doğa, toplumsal olaylar, din ve siyasete ince eleştiriler yönelttiği şiirleri de vardır. Şiirleri, Deyişler (1944), Sazımdan Sesler (1950), Dostlar Beni Hatırlasın (1970) isimli kitaplarında toplandı. 1973 yılında akciğer kanseri sonucunda öldü. Ölümünden sonra Bütün Şiirleri (1984) adıyla eserleri tekrar yayınlandı.

Âşık Veysel Hakkında yapılan çalışmalar

Âşık Veysel ile ilgili yapılan araştırmalar içerisinde Kutlu Özen önemli bir yere sahiptir.
Ölümünden sonra yüzünün kalıbının alınması sırasında orada bulunan kişilerden birisidir. "Âşık Veysel Selam Olsun Kucak Kucak" adlı eseri bir başvuru kitabı niteliğindedir.

Hatırası

1952'de senaryosunu Bedri Rahmi Eyüboğlu'nun yazdığı, Metin Erksan'ın yönettiği "Karanlık Dünya" filminde Âşık Veysel de oynadı. Film, "Anadolu'daki ekinleri cılız ve kısa boylu gösterdiği için" yasaklandı. Filmde "kaçan eşi Esma'nın çorabına para koyma" olayı gerçek olmamakla birlikte özellikle kadın hakları aktivistleri ve geniş halk kitleleri tarafından gündemde tutulmuş ve Âşık Veysel'in eserlerinde yansıttığı değerlerle ilişkilendirilmiştir. Gerçek ise köye tekrar dönen Esma'ya mağduriyet yaşamaması için ölümüne kadar destek olduğudur.

2014 yılının Kasım ayında Devlet Opera ve Balesi, Âşık Veysel'in ölümünün 41. yılı anısına onun türkülerinden yola çıkılarak hazırlanan, tek perdelik dans tiyatrosu "Dostlar Beni Hatırlasın" sahneye konulmuştur. 17 Kasım 2014 yapılan prömiyere onur konuğu olarak Âşık Veysel'in kızı Menekşe Süzer ve torunları Gündüz Şatıroğlu, Hayrettin Süzer, Nazender Süzer, Halil Süzer ve Gülizar Bulguer katılmıştır. Gösterinin rejisörlüğünü İhsan Bengier yaparken gösteride Almula Ersoy, Ayşegül Aydemir, Deniz Alp, Sevim Başol ve Müge Gündüz gibi isimler rol almıştır.

Âşık Veysel Müzesi

Büyük halk ozanı Âşık Veysel’in yaşadığı Sivrialan köyündeki evi 1982 yılından itibaren Kültür Bakanlığı tarafından müzeye dönüştürülmüştür. Âşık Veysel’in kişisel eşyaları, sazları, fotoğraflar bulunmaktadır. Her yıl 16-21 Mart tarihleri arasında Şarkışla Sivrialan köyünde anma törenleri ve Âşıklar Bayramı düzenlenmektedir.

Âşık Veysel Kültür Derneği

Âşık Veysel Kültür Derneği, 1972 yılında Âşık Veysel Şatıroğlu'nun izni alınarak kurulmuştur. Derneğin amacı, halk ozanını bütün yönleriyle tanıtmak ve yaşatmak için sosyal ve kültürel faaliyetler yürütmektir. Dernek kurulduğu günden bu yana özellikle Âşık Veysel'in ölüm yıl dönümü olan 21 Mart haftasında anma programları düzenlemektedir. 1972'de kurulan derneğin faaliyetleri ülkenin siyasi değişimlerinden etkilenmiş ve zaman zaman kesintiye uğramıştır. Dernek bir dönem "Dost Dost" adında bir de dergi çıkarmıştır. 2015-2018 yılları arasında torunlarından Gündüz Şatıroğlu dernek başkanlığını yürütmüş bu dönemde başta Kültür ve Turizm Bakanlığı olmak üzere UNESCO, yerel yönetimler,

üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ve Ressam Funda İyce Tuncel ile birlikte kültür-sanat projeleri hayata geçirilmiştir. Projeler arsında Dostlar Beni Hatırlasın, Uzun İnce Yol, Renklerdeki Işık, Toprak Gibidir Veysel ve Bu Bendeki Aşk Olmasa yoğun ilgi görmüştür. Gündüz Şatıroğlu yine bu dönemde Âşık Veysel bibliyografyası hazırlanmasına katkı sağlamıştır.

Aşık Veysel Meslek Yüksekokulu

Sivas'ın Şarkışla ilçesinde yapımı tamamlanan öğrenci yurdu hizmete açıldı.
Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu (KYK) ile Başbakanlık Toplu Konut İdaresi (TOKİ) iş birliği ile yapılan ve 10 Aralık'ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Sivas ziyaretinde açılışını gerçekleştirdiği tesisler arasında yer alan yurda taşınma işlemleri sürüyor.

Aşık Veysel Meslek Yüksekokulu Müdürü Yrd. Doç. Dr. Nevzat Balıkçıoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yurt binasının tamamlanma aşamasına kadar geçen süreçte öğrencilerin barınma ihtiyacı için okul idaresi olarak seferber olduklarını söyledi.
Şarkışla Aşık Veysel Meslek Yüksekokulu'nda yaklaşık bin 200 öğrencinin eğitim gördüğünü dile getiren Balıkçıoğlu, "İlçemizde bu sene yurt problemi olduğu için yaklaşık 200 öğrencimizi Cumhuriyet Üniversitesi'nin ilçemizde bulunan yurdunda 3 aylığına ücretsiz olarak misafir ettik.

Çünkü henüz yurtları faaliyete geçmemişti. Bu süreçte rektörümüzün, kaymakamımızın, belediye başkanımızın,KYK İl müdürümüzün ve sivil toplum örgütlerinin çok büyük desteğini aldık." dedi.
Öğrencileri dün itibarıyla yeni açılan yurda yerleştirmeye başladıklarını ifade eden Balıkçıoğlu, yurdun ilçeye kazandırılmasında katkısı bulunanlara teşekkür etti.
Balıkçıoğlu, daha sonra yurda yerleşen öğrencileri ziyaret ederek bir süre sohbet etti.
Yaklaşık 3 ay boyunca hiçbir ücret alınmadan ağırlanan öğrenciler, Balıkçıoğlu’na teşekkür etti.
Yıldırım Mahallesi'nde inşa edilen, Selçuklu mimarisine uygun olarak yapılan yurt binası 4 bloktan oluşuyor. Yurdun içerisinde konferans salonu, etüt odaları, kafeterya, yemekhane, mescit, atölye, kurs odaları, açık ve kapalı spor alanları bulunuyor. Yurt 308 erkek ve 308 kız olmak üzere 616 öğrenci kapasitesine sahip.

Eserleri

Anlatamam Derdimi (5:24)

Arasam Seni Gül İlen (4:18)

Atatürk'e Ağıt (5:26)

Beni Hor Görme (2:46)

Beş Günlük Dünya (3:58)

Bir Kökte Uzamış (4:55)

Birlik Destanı (1:42)